(tintuc.vn)- Đại tá-nhà văn Tôn Ái Nhân là tác giả của hơn chục tập văn xuôi (tiểu thuyết & tập truyện) cùng kịch bản, đã đạt những giải thưởng danh giá, vào đó “Ký ức gã nạp năng lượng mày”* là item có dung tích lớn (2 tập, dày hơn ngàn trang), được xuất phiên bản gần nhất, rước Trường Sơn và chiến ngôi trường Quảng Trị khốc liệt có tác dụng bối cảnh chính.
Tôn Ái Nhân tuy không hề trẻ nữa (anh sinh vào năm 1943), nhưng với đề tài ngôi trường Sơn-Quảng Trị, anh là “người đến sau” - công ty văn khởi thảo đái thuyết từ năm 2003, khi chiến trường sẽ im giờ đồng hồ s.úng gần bố chục năm. Đó là một trong thuận lợi vì người sáng tác được thừa hưởng kinh nghiệm của đồng nghiệp, có độ lùi thời gian để suy ngẫm về cách tái hiện sự thật lịch sử cũng tương tự đổi mới nghệ thuật tiểu thuyết; dẫu vậy đồng thời đây cũng là thách thức - làm thế nào tránh được “vết chân” của người đi trước với tạo buộc phải được ấn tượng mới mẻ so với bạn đọc.
Bạn đang đọc: Tiểu thuyết tìm trong ký ức
Có lẽ vì ráng mà Tôn Ái Nhân đã buộc phải ôm ấp, bầu nghén cùng “mang nặng nề đẻ đau” công trình suốt 5 năm trường, qua 6 trại sáng tác của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an từ năm 2003 đến 2008. Cùng với “Ký ức gã ăn uống mày”, tác giả đã tìm được một cách khai thác đề tài, một góc quan sát khá độc đáo - tức thì từ tên tác phẩm. Viết về một vùng khu đất anh hùng, một cuộc chiến khốc liệt, sao lại “dựa vào” một “gã nạp năng lượng mày”? Thực ra, đây là một người lính cực kỳ dũng cảm, lập được rất nhiều chiến công xuất nhan sắc trên các chiến ngôi trường ác liệt nhất, các lần bị thương nặng, thậm chí có lần bị sốt rét ác tính chết đi sống lại, đồng đội mang chôn, bất ngờ sinh sống lại. Rồi khi cả solo vị bị b.o.m ch.ết hết, còn lại 1 mình anh…Thế là suốt ba mươi năm trơ trẽn đi tìm đồng đội, bị lạc rừng, các chuyện ly kỳ vẫn diễn ra… thời điểm tìm được về quê thì thương hiệu anh đã có ở nghĩa trang, biết từng nào là “cuộc bể dâu”!...
Tình cờ, nhờ gặp mặt được Thơ, tình nhân “ngoài hôn nhân” đã có với anh một đứa con, anh biết bản thân có cháu nội cơ mà cả gia đình đã có một cuộc sống khác hẳn thời trước - kẻ ở Hà Nội, tín đồ ra nước ngoài… Anh không thích làm xáo trộn cuộc sống đời thường mới của họ, cũng không mê mệt cảnh giàu sang cùng tình yêu nhưng Thơ dành mang đến anh, buộc phải đã giấu bản thân trong vai “gã nạp năng lượng mày” nhằm tìm chạm mặt lại gia đình, vào đó có đứa cháu nội Thủy Nguyên của anh… vị hành tung “mờ ám”, “gã nạp năng lượng mày” đã bị công an bắt. Trước lúc trốn thoát, “gã” đã để lại cuốn tự truyện “Ký ức đời tôi”; “gã” không cần sử dụng tên thiệt vì đó là tên gọi một liệt sĩ vẫn khắc vào bia đá cơ mà lấy thương hiệu gọi từ tuổi ấu thơ: Vũ Trung Bống.
Đọc tác phẩm, bọn họ hiểu chưa hẳn tác giả vào truyện với cảnh gã ăn uống mày bị bắt để lôi cuốn độc giả cơ mà là thủ pháp lựa chọn số phận nhân đồ gia dụng chính đầy hóa học bi kịch của đái thuyết, vừa hoàn toàn có thể miêu tả, kể lại những năm tháng cuộc chiến tranh ác liệt như là một người trong cuộc, vừa gởi gắm đến fan đọc từ bây giờ và hậu cầm cố lời kể nhở, ước nguyện của những người lính đã hy sinh cuộc đời tươi đẹp tuyệt vời nhất cho Tổ quốc. Gần như điều này, tác giả đã mượn 2 câu thơ của Hồ Thấu có tác dụng “đề từ” tức thì đầu tác phẩm: “Chiến trường ai khóc phân chia phôi/Khải hoàn ai nhớ đến người hôm qua?!” với “gã ăn mày” trước lúc trốn thoát giữ lại cuốn tự truyện cùng với lá thư có câu “Ông có toàn quyền sử dụng, kể cả bài toán nhân bản công khai minh bạch trước đông đảo bạn đọc trên khắp bán đảo Đông Dương”, tức thị anh viết tự truyện đâu phải cho riêng mình nhưng mà để “Kính tặng mùi hương hồn những anh hùng liệt sĩ cùng tất cả những người dân phụ nữ bất hạnh và khốn khổ trên quê hương - Đất nước tôi!” với anh còn ý muốn mọi người luôn luôn nhớ “Chiến tranh là máu của những người đàn ông cùng với nước mắt của không ít người đàn bà cùng trẻ nhỏ!” (Trích Lời bạn lính ghi đầu tự truyện “Ký ức đời tôi”).
Một huyết mục âm nhạc trong đêm Trường tô hội tụ. Ảnh: Trà Thiết
Có thể nói, với sức mạnh của thẩm mỹ và nghệ thuật tiểu thuyết, Tôn Ái Nhân qua công trình này đã có tác dụng được hầu như điều đó, sẽ biến ký ức hào hùng với đau yêu mến của “gã ăn uống mày” trở thành ký ức sâu đậm của từng bạn đọc đang được hưởng cuộc sống đời thường hòa bình hôm nay. Thiệt khó kể lại - dù là vắn tắt - mọi ký ức đầy máu và nước mắt, cả vô số điều kỳ lạ mang lại mức huyền thoại đã có miêu tả qua ngàn trang sách. Tôi là người đã sống và đại chiến ở phần nhiều trọng điểm Trường sơn vào thời kỳ cực kỳ ác liệt, vậy nhưng mà đọc “Ký ức gã ăn uống mày”, nhiều chi tiết vẫn làm tôi kinh ngạc. Ví như chuyện tiểu đội của Vũ Trung Bống, để bẫy bắt được nhỏ kỳ đà, “ai cũng nghĩ mang lại chốc nữa sẽ được chén đều miếng thịt kỳ đà nướng thơm phức, ngon lành, cắn ngập chân răng nhằm thực sự thưởng thức một bữa tiệc thú rừng thỏa thích mang lại bõ loại bụng lâu nay cứ buộc phải nhai măng đắng suốt, xót như bào cả gan ruột”, thì không ngờ lúc mổ dòng bụng lớn kềnh của nó có một bàn tay người! Thấy bàn tay có treo nhẫn bởi xác máy bay Mỹ, cần tiểu đội đã tổ chức mai táng, bọc vải liệm, bỏ vào túi ni lông, rồi cho vào trong 1 vỏ thùng đạn, dù đó chỉ là chút di hài của một đồng đội “vô danh”. Một đám tang “vô tiền khoáng hậu”, giữa rừng sâu nhưng mà vẫn có nhạc “Hồn tử sĩ” bi hùng từ giờ đồng hồ sáo của “nhạc sĩ” tiểu đội Đoàn Quý La thống thiết cất lên lay động cả đại ngàn hoang vắng.
Xem thêm: Làng Giải Trí Hàn Quốc 2022 Mới Nhất, Giải Trí Hàn Quốc
“M.áu lửa trên Thành Cổ Quảng Trị” là tên gọi chương sách dài cho 70 trang miêu tả cuộc chiến đẫm m.áu ở mặt trận ác liệt tuyệt nhất trong lịch sử cuộc chiến 1954-1975. “Không giây phút chần chừ, vày dự, Đỗ Tiến Lẫm sẽ lao thẳng tới ôm gọn trái lựu đ.ạn vào người… Bóng Đỗ Tiến Lẫm bỗng nhiên tung lên, rồi rơi phịch xuống đó nằm yên ổn bất động, khung người nát nhừ cùng má.u tươi chảy loang lổ, đầm đìa khắp người… Nghe giờ đồng hồ hô “Xung phong” của A trưởng vương Thọ Viễn, cả tiểu đội đông đảo vọt khỏi mặt đường hào, xông về phía kẻ thù… không khí bỗng ngập ngụa thuốc súng. Lênh láng m.áu tươi. Ngổn ngang xác ch.ết cùng mù mịt cát bụi…”.
Mấy chương cuối thành công miêu tả hành trình tín đồ lính lạc rừng trở lại đời sống hòa bình, tuy số trang ko nhiều, tuy vậy với cái chú ý ngơ ngác của một fan bị xa phương pháp đồng loại cùng thời cuộc quá lâu, tác giả không những làm nổi bật sự đổi new và cải tiến và phát triển của đất sau cuộc chiến tranh mà còn cho biết mặt trái của cuộc tranh đua có tác dụng giàu bất chấp đạo lý cùng đầy đủ di họa hậu chiến. Sự tương phản thân đứa nhỏ của Thơ bị nhốt trong cũi vì nhiễm hóa học độc da cam của bạn bố là liệt sĩ, bên cạnh cuộc sống trong nhung lụa của Thơ nhờ vào buôn bán đủ thứ khiến lương trung ương con fan nhức nhối…
Trong bối cảnh đó, hình hình ảnh người lính sau không ít năm tháng lạc rừng, sẽ tìm về gia đình các đồng đội và ân nhân từng phân tách ngọt sẻ bùi, cứu giúp anh rất nhiều lúc nguy khốn là biểu tượng đẹp của truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta. Ông Phước - một cựu chiến binh vào rừng làm ăn phát hiện Bống và đã hỗ trợ anh dần thân quen với cuộc sống thường ngày hòa bình. Ông Phước đã thuộc Bống trở lại Quảng Trị, tìm thăm lại chiến trường ác liệt năm xưa, dù mọi thứ đang đổi khác, hai người “vẫn download hương hoa tìm một chỗ bên sông Thạch Hãn thắp nhang, thả hoa xuống dòng sông để tưởng nhớ và vái vọng anh linh các chiến sĩ sẽ nằm lại dưới dòng sông này…”. Cùng họ lặng người mặc nghe cô hướng dẫn viên du lịch đọc bài thơ nổi tiếng: “Đò lên Thạch Hãn xin chèo nhẹ/Đáy sông còn đó bạn tôi nằm...”.
Với bạn lính, số đông ký ức như vậy không thể nào quên. Nhưng hơn bốn mươi năm sẽ qua. Giữa vậy cuộc biến cồn khó lường hôm nay, khi bé người luôn đứng trước gần như thử thách và cạm bẫy có thể làm băng hoại thành quả này rèn luyện, phấn đấu của cả cuộc đời, hẳn là di bút ở trong nhà thơ Hồ Thấu vẫn cần phải nhắc lại, chỉ xin được “cải biên” chút ít như sau:
“Khải hoàn xin ghi nhớ đến tín đồ hôm qua!”.
*“Ký ức gã nạp năng lượng mày”, tè thuyết 2 tập của Tôn Ái Nhân, NXB Văn học, 2018.
