CHỮ SỐ AI CẬP CỔ ĐẠI

Share:
1. Câu chuyện hệ chữ số của tôi

Chúng ta hãy thuộc trở về thời kỳ tiền sử, khi cơ mà con fan còn chưa sáng tạo ra những hệ chữ số. Tôi, trong vai một người tiền sử, ôm một đống trái cây về hang cất giữ. Đến khi bước thoát ra khỏi hang, tôi từ bỏ hỏi: làm sao tôi hoàn toàn có thể biết và nhớ được mình đang có bao nhiêu hoa quả khi bong khỏi hang? làm sao tôi có thể biết dĩ nhiên được rằng đống trái cây tôi bỏ công kiếm về vẫn còn đấy nguyên lúc tôi xoay trở lại, chứ không trở nên thằng láng giềng thó mất vài ba quả?

Hiển nhiên bởi vì chữ số không được phát minh, đề nghị tôi sẽ không tồn tại khái niệm gì về các con số “một”, “hai”, “ba”, và cho nên vì thế không thể diễn đạt và ghi nhớ được số lượng bằng con số. Nếu số lượng trái cây chỉ gồm vài bố quả, thì tôi hoàn toàn có thể ghi nhớ lại hình ảnh của cả đống trái cây, và hình dung lại hình hình ảnh đó khi cần biết số lượng trái cây đã có. Phương pháp này tất cả nhược điểm nhãn tiền là rất giản đơn quên và dễ nhầm lẫn. Tôi cũng có thể làm theo cách là kiếm một vài viên sỏi nhỏ dại về hang, cứ nhặt một trái trái cây đặt sang một mặt lại nhặt một viên sỏi nuốm trên tay hoặc bỏ vào vật đựng để sở hữu đi. Cách thức này chính xác hơn không hề ít so với phương thức trước, và có thể nói là bước đi trước tiên trong việc đổi khác số lượng trong thực tại thành quan niệm trừu tượng.

Bạn đang đọc: Chữ số ai cập cổ đại

*
Hình 1

Vấn đề tiếp sau nảy sinh khi số lượng trái cây tạo thêm hàng chục, khiến cho lượng sỏi phải sử dụng trở đề nghị quá lớn. Vấn đề vác theo một túi sỏi nặng trĩu trịch chỉ nhằm nhớ số lượng trái cây trong hang là quá thiếu hiệu quả. Vốn đầu óc thông minh cần tôi bèn nghĩ ra một sáng kiến, là cứ nhặt một số lượng sỏi khăng khăng thì vứt số sỏi đó đi cùng nhặt đem một que củi nhỏ, bởi thế tôi có thể giới hạn số lượng sỏi tại 1 mức độ vừa phải. Nhưng vụ việc là nhặt từng nào viên sỏi cho 1 que củi? Tôi rất có thể lấy một vài lượng bé dại nào đó, ví dụ bốn năm viên sỏi, cơ mà tôi rất có thể nhớ được bằng mắt, nhưng mà như vậy con số que củi sẽ tạo thêm quá nhanh. Cố gắng vào kia tôi cũng có thể lấy một số lượng đa số như “một cố kỉnh sỏi”. Bởi vậy tôi vẫn tìm ra cách nhớ được một trong những lượng lớn trải qua việc sử dụng hai dụng cụ đếm thay vì chưng chỉ một. Đến khi muốn biết số lượng, tôi chỉ việc thay từng que củi bằng một cầm cố sỏi, rồi quy thay đổi mỗi viên sỏi thành một trái trái cây.

*
Hình 2

Tuy nhiên, tôi nhận ra rằng nếu như cứ lấy rất nhiều “một nắm sỏi”, thì những lần nhặt tôi lại ra một vài lượng sỏi với que củi không giống nhau. Quan sát vào nhị bàn tay mình, tôi chợt phân biệt rằng, trừ thằng hàng xóm không may bị sói tạp mất một ngón, còn sót lại thì ai cũng đều có con số ngón tay như nhau và (hầu như) không đổi. Tôi rất có thể nắm hai bàn tay lại, và cứ từng một hòn sỏi được mang ra thì tôi lại xòe một ngón tay ra, đến lúc nào tất cả các ngón tay những xòe thì tôi đã gồm lượng sỏi bản thân cần. Trừ khi tôi cũng trở nên sói tạp mất ngón tay, còn thì tôi tất cả làm cách này từng nào lần cũng biến thành ra tác dụng như nhau. Đến đây, tôi đã hoàn toàn có thể biết được, tuyệt “đếm” được, một số trong những lượng trái cây đủ hóa học đầy hang chỉ bằng các viên sỏi với que củi với con số mỗi loại bằng đúng số ngón tay trên hai tay. Không dừng lại ở đó nữa, giờ đồng hồ tôi đã tất cả thể chia sẻ cách đếm số trái cây này với mọi người xung quanh, vì ai cũng đều tất cả hai tay, và đều phải có cùng số lượng ngón tay (trừ thằng mặt hàng xóm).

*
Hình 3

Một ngày nọ, khi đang nằm trong hang gặm hoa quả, tôi bỗng nhiên nảy ra một ý tưởng phát minh sáng lạn: chũm vì đề nghị cặm cụi đi nhặt củi với sỏi, tôi rất có thể vẽ hình từng viên sỏi cùng que củi lên vách hang. Như vậy tôi không cần thiết phải dùng sỏi với củi thật để thể hiện con số nữa. Do chuyên môn nghệ thuật bao gồm hạn, buộc phải tôi vẽ các que củi bằng cách kẻ những đoạn thẳng, và các viên sỏi bằng các dấu chấm lớn. Tôi không nghĩ là tín đồ La Mã cổ xưa đã sinh sống trong hang cùng đếm trái cây chỉ bởi que củi để phát minh ra chữ số của họ, tuy nhiên tôi đã sở hữu một cách “viết” số về nguyên lý khá tương tự với hệ chữ số La Mã nổi tiếng vẫn còn đó được sử dụng đến ngày nay.

*
Hình 4

Sau một thời hạn kẻ cùng chấm chán chê, tôi thấy rằng nếu con số trái cây của tớ vượt quá kĩ năng thể hiện tại của sỏi cùng củi, thì tôi sẽ phải tăng số lượng sỏi cho từng que củi lên, hoặc tìm kiếm thêm một đồ gia dụng đếm sản phẩm ba. Tôi có thể dùng thêm cả các ngón chân khi đếm sỏi, hay sử dụng thêm vỏ sò làm vật đếm, nhưng cả hai từ thời điểm cách đây đều rồi sẽ tới giới hạn. Một tia sét lóe lên vào đầu: trường hợp như tôi đã hết công vẽ từng viên sỏi, rồi lại mất công xòe gập ngón tay theo từng viên sỏi, thì sao tôi lại ko vẽ luôn cả dáng vẻ hai bàn tay tôi sau khoản thời gian đếm ngừng lên thay cho những viên sỏi? Tôi cũng rất có thể làm tương tự như với những que củi, cùng với các vỏ sỏ, và với bất cứ thứ gì vật đếm nào tiếp theo. Như vậy tôi sẽ không còn cần phải đi tìm thêm đồ đếm không giống nữa. Do bây giờ tất cả những vật đếm của tôi đều được thay thế bằng hình bàn tay, phải để tránh nhầm lẫn, tôi vẽ bàn tay thể hiện số sỏi theo chiều dọc củ ở ngoại trừ cùng bên phải, bàn tay biểu hiện số củi theo chiều ngang về phía bên trái, rồi cứ cầm viết dần về phía phía trái và đan xen chiều dọc ngang.

*
Hình 5

Đến đây tôi đã tạo thành được một cách viết và ghi ghi nhớ số lượng, hay có cách gọi khác là một hệ chữ số, khá gọn gàng gàng, kết quả và … đẹp một giải pháp cá tính.

2. Hệ chữ số là gì

Một hệ chữ số dễ dàng và đơn giản chỉ là 1 trong cách biểu lộ một tập những số nhất quyết bằng các ký hiệu cố định theo một phương pháp nhất định. Một hệ chữ số luôn được khiến cho từ nhì yếu tố: các ký hiệu, với một quy tắc thống nhất về kiểu cách diễn giải và sử dụng các ký hiệu đó. Một ví dụ như về cam kết hiệu là các que củi với hòn sỏi trong hình 2, hay hình vẽ bàn tay trong hình 5. Một lấy một ví dụ về quy tắc cam kết hiệu hoàn toàn có thể thấy sinh sống hình 2 với hình 3. Ở trên đây cần để ý rằng những ký hiệu chỉ có chân thành và ý nghĩa khi ta hiểu rằng quy tắc sử dụng những ký hiệu đó. Cùng một tổ ký hiệu có thể thể hiện cho những số lượng không giống nhau, khi áp dụng với những quy tắc không giống nhau. Một hệ chữ số có mức giá trị sử dụng trong thực tế phải bảo vệ thể hiện tại được toàn bộ các số vào tập số đề xuất thể hiện, cùng mỗi số chỉ có thể được diễn đạt theo một hoặc đôi khi là một vài phương pháp nhất định.

Các ký kết hiệu trong một trong những của một hệ chữ số hay không bình đẳng với nhau. Một hệ chữ số gồm thể có khá nhiều ký hiệu, với mỗi cam kết hiệu được gán một quý giá khác nhau. Một hệ chữ số do đó được điện thoại tư vấn là có tính ký kết hiệu. Vào ví dụ nghỉ ngơi trên, hệ chữ số làm việc hình 4 là một trong hệ chữ số tất cả tính ký kết hiệu, cùng với hình que củi biểu hiện giá trị 10 và hình viên sỏi diễn đạt giá trị 1. Ngược lại, thuộc một ký hiệu có thể có giá trị khác nhau tùy vào cách viết và vị trí tương đối của ký hiệu đó trong một tổ ký hiệu. Một hệ chữ số bởi thế được gọi là gồm tính vị trí. Vào ví dụ làm việc trên, hệ chữ số nghỉ ngơi hình 5 là 1 hệ chữ số có tính vị trí, với các hình bàn tay càng về phía mặt trái thì càng thể hiện giá bán trị bự hơn.

Đối với cùng 1 hệ chữ số chỉ tất cả tính ký kết hiệu, gồm hai phương pháp để thể hiện những giá trị nằm giữa hai cam kết hiệu. Cách thứ nhất là viết lặp đi lặp lại những ký hiệu nhỏ tuổi hơn cho đến khi đạt cho giá trị của cam kết hiệu béo hơn, hệt như tôi đã làm ở hình 4. Bí quyết thứ nhị là sử dụng phối hợp hai cỗ ký hiệu: những ký hiệu solo vị thể hiện một vài giá trị liên tục nhau, và các ký hiệu bậc thể hiện các giá trị lớn nằm bí quyết xa nhau. Trong những hệ chữ số thực hiện cách sản phẩm công nghệ hai, các ký hiệu đơn vị sẽ được gắn thêm với một ký hiệu bậc để trình bày số lần lặp lại của ký hiệu bậc đó thế cho việc viết các lần. Dù giải pháp thứ hai đã tinh giảm được số khi viết đi hơi nhiều, nhưng lại một hệ chữ số cam kết hiệu vẫn đang phải có tương đối nhiều ký hiệu mang lại từng bậc giá bán trị, hoặc đang phải phối kết hợp các ký hiệu bậc lại với nhau nhằm thể hiện các giá trị rất lớn. Một hệ chữ số sử dụng tương đối nhiều ký hiệu bậc là hệ chữ số viết bởi Hán trường đoản cú thời cổ, với các ký hiệu đến từng bậc quý hiếm từ 10 cho tới 100.000.000.000.000!

*
Hình 6

Một hệ chữ số bao gồm tính vị trí, vì đó, nói theo cách khác là một biện pháp viết tắt của một hệ chữ số cam kết hiệu, trong đó các cam kết hiệu bậc ko được viết ra nhưng mà được phát âm ngầm dựa vào vị trí tương đối và giải pháp viết của từng cam kết hiệu đối chọi vị. Đối với hệ chữ số ký kết hiệu, khi số lượng ký hiệu bậc cần dùng để quy thay đổi ra ký hiệu bậc tiếp nối là bằng nhau cho toàn bộ các bậc, thì con số đó được gọi là cơ số của hệ chữ số. Đối cùng với hệ chữ số vị trí, cơ số đang là con số ký hiệu solo vị có thể dùng ở một vị trí cho đến khi phải chuyển sang địa chỉ tiếp theo, với thường sẽ bằng số lượng ký hiệu đơn vị chức năng (bao có cả số không).

Xem thêm: Việc Kết Hôn Sớm Có Tác Hại Gì Và Tác Hại Của Việc Kết Hôn Sớm

3. Những hệ chữ số trên cố kỉnh giới

Các hệ chữ số sơ đẳng độc nhất vô nhị là các hệ chữ số không có tính ký hiệu lẫn tính vị trí. Mặc dù nghe qua thì chúng dường như thô thiển, nhưng các hệ chữ số đó lại vẫn được con fan sử dụng cho đến ngày nay. Đó chính là các hệ chữ số đếm vạch, tựa như như bài toán chỉ áp dụng sỏi nhằm đếm hoa quả như sinh sống hình 1. Phổ cập nhất ở các nước châu âu là cách vạch một vạch dọc cho mỗi một đơn vị, cùng vạch một gạch ngang hoặc chéo cánh đè qua 4 vạch dọc cạnh nhau để mô tả số 5, rồi lại bắt đầu lại từ đầu ở mặt cạnh. Ở những nước chịu tác động văn hóa Pháp với Tây Ban Nha thì bạn ta lại gạch 4 vạch chế tạo thành hình vuông vắn và một vun chéo bên phía trong hình vuông. Các nước có sử dụng Hán tự lại có cách riêng rẽ là sử dụng 5 vạch tạo thành chữ “chính” (正). Các hệ chữ số đếm vun có ưu điểm là ko cần đo lường và thống kê phức tạp và hoàn toàn có thể viết tiếp số to hơn từ số nhỏ hơn, buộc phải thường được dùng để làm học đếm hoặc đánh dấu một số tăng dần.

*

Một hệ chữ số ký hiệu khá khét tiếng là hệ chữ số Ai Cập cổ đại. Những ký hiệu vào hệ chữ số Ai Cập cổ với giá trị lần lượt từ là 1 (vạch kẻ), 10 (móng ngựa?), 100 (cuộn dậy), 1.000 (hoa súng), 10.000 (ngón tay gập), 100.000 (con ếch hoặc nòng nọc) cho tới 1.000.000 (vị thần giơ tay). Số 100.000 được viết bởi hình một bé ếch hoặc nòng nọc chắc hẳn rằng là do số lượng nòng nọc rất lớn được sinh ra những lần từ trứng ếch, còn vị thần giơ tay chắc hẳn rằng là mô tả một con số rất lớn khiến thần cũng đề nghị kinh ngạc. Vì chưng chỉ mang tính ký hiệu chứ không mang tính vị trí, nên các ký hiệu trong một số trong những của hệ chữ số Ai Cập bên trên lý thuyết rất có thể được viết theo ngẫu nhiên một sản phẩm tự nào. Tuy nhiên trong các di tích Ai Cập cổ, các ký hiệu này thường xuyên được viết thành mặt hàng ngang từ yêu cầu sang trái, cùng khi có khá nhiều hàng thì theo chiều từ bên trên xuống dưới.

*

Một đại diện khá thú vị mang đến hệ chữ số gần như là chỉ mang tính chất vị trí là hệ chữ số bởi que đếm của trung quốc cổ đại. Hệ chữ số này chỉ bao hàm hai cam kết hiệu là một trong que đếm hoặc một đoạn thẳng tượng trưng mang đến que đếm, và một vòng tròn biểu thị cho số 0. Tất cả các số từ 1 đến 9 được thể hiện bằng cách xếp từ 1 đến 5 que đếm theo một quy tắc độc nhất vô nhị định. Các que đếm sinh sống hàng đơn vị được xếp theo chiều dọc, hàng chục được xếp theo hướng ngang, hàng ngàn lại được xếp theo hướng dọc, và cứ thế đan xen nhau. Mặt hàng nào không có que nào sẽ tiến hành để trống nếu dùng que đếm thực, và thay bởi một vòng tròn khi viết trên giấy.

*

Hầu hết những hệ chữ số hiện đại đang được sử dụng đều có cả tính ký hiệu lẫn tính vị trí. Trong số đó dễ thấy tốt nhất là hệ chữ số Ả rập và những hệ chữ số tương tự, áp dụng 10 ký kết hiệu cho những số từ 0 đến 9 và sử dụng vị trí để bộc lộ giá trị sản phẩm chục, sản phẩm trăm,… Hệ chữ số Ả rập trên thực tiễn được phát minh ra tại Ấn Độ cổ đại, viral sang khoanh vùng Ả rập rồi tiếp nối mới mang lại tay bạn phương Tây cùng từ đó thịnh hành ra khắp chũm giới. Bạn dạng thân bạn Ả rập lại điện thoại tư vấn hệ chữ số này là “hệ chữ số Ấn Độ”. Hệ chữ số Ả rập có thể nói là một trong những phát minh béo tốt của con người, giúp tăng mạnh sự cải cách và phát triển và lan truyền của khoa học kỹ thuật từ thời cổ đại cho đến ngày nay.

*

Mặc dù số lượng ngón tay của bé người khiến cho cơ số thập phân chiếm vị trí độc tôn trong hệ chữ số nghỉ ngơi khắp địa điểm trên thế giới, nhưng lại đây này vẫn có các hệ chữ số cùng với cơ số khác 10. Trong các số ấy thú vị tuyệt nhất phải kể đến hệ chữ số cơ số 60 của tín đồ Sumer và Babylon thượng cổ và hệ chữ số cơ số đôi mươi của người Maya. Nhị hệ chữ số này thực tế là sự kết hợp của nhị cơ số con (60=6×10 cùng 20=5×4) được viết như 1 hệ chữ số ký hiệu bên trong hệ chữ số lớn hơn mang tính vị trí. Những chữ số của fan Babylon có ngoài mặt như các cái đinh do được viết bằng cách ấn một đồ gia dụng nhọn (thường là đầu que cây bút sậy) lên một tấm đất sét nung còn ướt rồi nung mang lại cứng lại, còn những chữ số của bạn Maya có lẽ rằng lại bắt mối cung cấp từ những vật đếm phổ biến là viên sỏi, que củi với vỏ sò.

*

Bên cạnh những hệ chữ số viết biểu thị số solo thuần như trên, nếu để ý kỹ ta cũng hoàn toàn có thể thấy sự xuất hiện của các hệ chữ số “ẩn”. Một trong số đó đó là cách bọn họ đọc cùng viết số bằng tiếng Việt: vào “một trăm nhị mươi (mười) ba” thì “một”, “hai”, “ba” là cam kết hiệu đơn vị, còn “trăm” với “mười” là ký hiệu bậc. Một ví dụ không giống là cách bọn họ viết thời hạn theo hệ cơ số 60, trường hợp ta coi mỗi số trong tầm từ 0 mang lại 59 là một hệ chữ số nhỏ với cơ số 10.

4. Kết

Bài viết này tôi lấy cảm xúc từ một cuốn sách toán học tập vui tôi phát âm từ khi còn là học viên cấp hai. Cuốn sách đó đã làm cho tôi biết thêm không ít câu chuyện và tri thức thú vị về toán, cũng tương tự giúp tôi làm rõ hơn đông đảo khái niệm toán học khá cực nhọc hiểu đối với tôi thời điểm đó như những cơ số vào hệ chữ số. Cuốn sách đó khiến tôi đột nhiên thấy toán độc đáo theo một phương pháp khác với số đông gì đã học bên trên lớp, và tôi đã đọc đi hiểu lại nó tới cả chục lần.

Một sự việc tôi dễ thấy ở lịch trình học của nước ta là bọn họ đi quá cấp tốc và vượt tắt vào trực tiếp các tư tưởng vốn đã khiến cho nhân loại đề nghị mất hàng nghìn năm để thành lập nên. Điều này hoàn toàn có thể giúp huyết kiệm thời hạn giảng dạy, nhưng nó khiến cho học sinh không tạo ra mối liên hệ giữa những khái niệm được học tập với thế giới xung quanh, hoặc gồm tạo thì theo một phương pháp máy móc. Học sinh sẽ chỉ biết số 13 là số tiếp theo sau số 12, 13=10+3, chứ không tưởng tượng được số 1 và số 3 chỉ là các ký hiệu, hoàn toàn có thể mang ý nghĩa sâu sắc khác nhau tùy theo cơ số.

Qua những nội dung bài viết như vắt này, tôi ước ao rằng rất có thể cung cấp một bí quyết tiếp cận khác so với các quan niệm khoa học tập vẫn được huấn luyện và đào tạo trong bên trường. Mong muốn rằng chúng để giúp mọi người hiểu rõ hơn về các gì tôi đã học, tương tự như dễ dàng lý giải hơn cho con em/học sinh của bản thân mình về sau.

Bài viết liên quan